Ο κράταιγος (Crataegus), επίσης γνωστός ως τρικοκκιά, μουρζιά, μπουρμπουτζελιά, ξανθή τσαπουρνιά, τσιατσιά και ξαγκαθιά, είναι γένος της τάξης των ροδωδών που περιλαμβάνει περί τα 200 είδη. Είναι θάμνος-δέντρο με ύψος 5 με 15 μέτρα, κοινός κυρίως στο βόρειο ημισφαίριο. Τα διάφορα ονόματα που διαθέτει πολλές φορές περιγράφουν το είδος Κράταιγος ο μονόγυνος (Crataegus monogyna). Έχει κόκκινους καρπούς (τσιάτσια) που χρησιμοποιούνται στην εναλλακτική ιατρική ως τονωτικά του κυκλοφορικού συστήματος.
Είναι θάμνος ή μικρό δέντρο με λοβωτά φύλλα. Ανθίζει το Μάιο και τον Ιούνιο. Οι καρποί του (τσιάτσια) είναι ωοειδείς, με διάμετρο 8 με 12 χιλιοστόμετρα και έχουν κόκκινο χρώμα. Υπάρχουν είδη με κίτρινους, ασπριδερούς ή μαύρους καρπούς. Τα κλαδιά και ο κορμός του φέρουν αγκάθια που έχουν συνήθως μήκος 1 με 3 εκατοστά. Ορισμένα από τα είδη του Κράταιγου και ιδίως εκείνα που φύονται στις παραμεσόγειες περιοχές, όπως για παράδειγμα το είδος Κράταιγος ο Αζαρόλος (Crataegus azarolus) είναι εξαιρετικά ανθεκτικά στην ξηρασία.
Εδώ και αιώνες το φυτό κράταιγος, γνωστό και ως hawthorn, χρησιμοποιείται στην κινέζικη παραδοσιακή ιατρική, από τους ιθαγενείς της Αμερικής, αλλά και στην Ευρώπη. Είναι ένα από τα πιο γνωστά βότανα για την καρδιά και πλέον έχουν διεξαχθεί πολλές έρευνες προκειμένου να διευρευνηθούν οι ιδιότητές του.
Είναι θάμνος ή μικρό δέντρο με λοβωτά φύλλα. Ανθίζει το Μάιο και τον Ιούνιο. Οι καρποί του (τσιάτσια) είναι ωοειδείς, με διάμετρο 8 με 12 χιλιοστόμετρα και έχουν κόκκινο χρώμα. Υπάρχουν είδη με κίτρινους, ασπριδερούς ή μαύρους καρπούς. Τα κλαδιά και ο κορμός του φέρουν αγκάθια που έχουν συνήθως μήκος 1 με 3 εκατοστά. Ορισμένα από τα είδη του Κράταιγου και ιδίως εκείνα που φύονται στις παραμεσόγειες περιοχές, όπως για παράδειγμα το είδος Κράταιγος ο Αζαρόλος (Crataegus azarolus) είναι εξαιρετικά ανθεκτικά στην ξηρασία.
Εδώ και αιώνες το φυτό κράταιγος, γνωστό και ως hawthorn, χρησιμοποιείται στην κινέζικη παραδοσιακή ιατρική, από τους ιθαγενείς της Αμερικής, αλλά και στην Ευρώπη. Είναι ένα από τα πιο γνωστά βότανα για την καρδιά και πλέον έχουν διεξαχθεί πολλές έρευνες προκειμένου να διευρευνηθούν οι ιδιότητές του.
Ιδιότητες - Καρδιά
Από τις πιο γνωστές ιδιότητες του κράταιγου είναι η καρδιοπροστατευτική του δράση. Συχνά χρησιμοποιείται για την ανακούφιση συμπτωμάτων όπως ταχυπαλμία, νευρικότητα και αρρυθμία. Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας, αλλά και σε προβλήματα πίεσης (υπέρταση, υπόταση), καθώς και στην αθηροσκλήρωση. (1)
Σε έρευνα που διήρκησε 2 χρόνια σε 952 άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια, βρέθηκε ότι όσοι λάμβαναν συμπλήρωμα με εκχύλισμα σπόρων κράταιγου παρουσίασαν λιγότερη κούραση, λαχάνιασμα και ταχυπαλμία συγκριτικά με όσους δεν έκαναν λήψη αυτού. (2)
Η ιδιότητά του αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι μπορεί να βελτιώσει την ποσότητα του αίματος που αντλείται από την καρδιά κατά τις συσπάσεις, διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία και αυξάνει τη μετάδοση νευρικών σημάτων.
Από τις πιο γνωστές ιδιότητες του κράταιγου είναι η καρδιοπροστατευτική του δράση. Συχνά χρησιμοποιείται για την ανακούφιση συμπτωμάτων όπως ταχυπαλμία, νευρικότητα και αρρυθμία. Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας, αλλά και σε προβλήματα πίεσης (υπέρταση, υπόταση), καθώς και στην αθηροσκλήρωση. (1)
Σε έρευνα που διήρκησε 2 χρόνια σε 952 άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια, βρέθηκε ότι όσοι λάμβαναν συμπλήρωμα με εκχύλισμα σπόρων κράταιγου παρουσίασαν λιγότερη κούραση, λαχάνιασμα και ταχυπαλμία συγκριτικά με όσους δεν έκαναν λήψη αυτού. (2)
Η ιδιότητά του αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι μπορεί να βελτιώσει την ποσότητα του αίματος που αντλείται από την καρδιά κατά τις συσπάσεις, διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία και αυξάνει τη μετάδοση νευρικών σημάτων.
Χοληστερίνη
Φαίνεται πως ο κράταιγος μπορεί να βοηθήσει στην προσπάθεια για μείωση της ολικής και της LDL χοληστερίνης. Αυτό οφείλεται στην αύξηση της απέκκρισης της χολής, κάτι που οδηγεί σε μείωση σύνθεσης χοληστερόλης και ενίσχυση των υποδοχέων της LDL. (1)
Άγχος
Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι ο κράταιγος μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση του ψυχικού stress και του άγχους. Φαίνεται να έχει ένα ήπιο ηρεμιστικό αποτέλεσμα, γι’ αυτό και συχνά χρησιμοποιείται και στην αϋπνία.
Πώς το κάνουμε χρήση;
Μπορούμε πλέον να βρούμε κράταιγο σε διάφορες μορφές: σαν βάμμα, να φτιάξουμε τσάι με τα άνθη του ή για πιο υψηλές συγκεντρώσεις να βρούμε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής.
Παρενέργειες
Αν και γενικά ο κράταιγος θεωρείται ασφαλής για τους περισσότερους ενήλικες για βραχυπρόθεσμη λήψη (έως 16 εβδομάδες), είναι πιθανό σε κάποιους να προκαλέσει αίσθημα ναυτίας, ζαλάδα, κούραση, στομαχικές διαταραχές, αϋπνία, αύξηση παλμών, πονοκέφαλο, εφίδρωση ή άλλα προβλήματα. Η λήψη του στην εγκυμοσύνη και το θηλασμό θα πρέπει να αποφεύγεται.
Είναι επίσης πολύ πιθανό να αλληλεπιδράσει με πολλά φάρμακα για καρδιαγγειακές παθήσεις, γι’ αυτό και χρειάζεται πολύ προσοχή και συνεννόηση με τον γιατρό που σας παρακολουθεί. Για παράδειγμα, ενδεχομένως η λήψη του να μειώσει την αρτηριακή πίεση, γι’ αυτό αν ληφθεί παράλληλα με αγωγή για υπέρταση, είναι πιθανό η πίεση να πέσει πολύ χαμηλά και να φτάσουμε στο άλλο άκρο. Άλλες φορές πάλι, έχει παρατηρηθεί πως ο κράταιγος μπορεί να αυξήσει τη ροή του αίματος. Εάν συνδυαστεί με φάρμακα που έχουν την ίδια ιδιότητα αυξάνεται η πιθανότητα ζάλης.
Χρειάζεται επίσης πολύ προσοχή εάν προγραμματίζουμε κάποιο χειρουργείο, καθώς ο κράταιγος υπάρχει πιθανότητα να μειώσει την πήξη του αίματος και να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας κατά τη διάρκεια ή μετά την επέμβαση. Έτσι, προτείνεται να σταματάει η λήψη του τουλάχιστον δυο εβδομάδες πριν κάποιο προγραμματισμένο χειρουργείο.
Βρήκαμε πληροφορίες εδώ και εδώ και στους παρακάτω συνδέσμους:
(1) https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-527/hawthorn
(2) https://www.healthline.com/nutrition/hawthorn-berry-benefits#9
(1) https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-527/hawthorn
(2) https://www.healthline.com/nutrition/hawthorn-berry-benefits#9
Image by Goran Horvat from Pixabay
(Οι ανωτέρω πληροφορίες του άρθρου είναι ενημερωτικές και δεν έχουν σκοπό να υποδείξουν θεραπεία, ούτε την πρόθεση να αντικαταστήσουν τυχόν ιατρική συμβουλή ή ιατρική οδηγία. Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα υγείας, λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή, θα πρέπει υποχρεωτικά να λάβετε την έγκριση του θεράποντα ιατρού σας).
Tags:
Βότανα